Erfgoed Registratie Standaard

Gebouwen, andere bouwwerken zoals bruggen of sculpturen, alsook parken en andere bovengrondse structuren kunnen zijn geregistreerd als ErfgoedObject. Dit vanwege hun waarde bijvoorbeeld op grond van hun schoonheid of door het belang dat aan hun geschiedenis wordt gehecht. Registratie betekent dat aan het object regels kunnen zijn verbonden waar een beschermende werking van uitgaat. Registratie kan ook betekenen dat de objectinformatie context geeft voor het toepassen van deze regelgeving.

Zie 3.2 Objecttype ErfgoedObject voor detailinformatie.

Op het niveau van het ErfgoedObject ligt tevens een relatie met de Basisregistratie Gebouwen (BAG), via adresID en een eventueel een aanduiding van de relatie (situering) van dit adres ten opzichte van het object.

Zie 3.5 Objecttype Situering voor detailinformatie.

ErfgoedObjecten kunnen deel uitmaken van een omgeving, waaraan zij ook een bepaalde waarde ontlenen. De bescherming van het ErfgoedObject heeft omgekeerd ook betekenis voor de bescherming van de omgeving. Dit kan nader zijn uitgewerkt in de regels. Voor één ErfgoedObject geldt dat er meerdere ErfgoedOmgevingen relevant kunnen zijn.

Zie 3.3 Objecttype ErfgoedOmgeving voor detailinformatie.

ErfgoedObjecten kunnen één of meerdere ErfgoedDeelobjecten hebben. Deze deelobjecten beschrijven bijvoorbeeld een bepaald onderdeel in detail. ErfgoedDeelobjecten ontlenen hun bescherming aan de bescherming van het ErfgoedObject als geheel.

Zie 3.4 Objecttype ErfgoedDeelobject voor detailinformatie.

De objecttypen ErfgoedOmgeving, ErfgoedObject en ErfgoedDeelobject zijn geo-objecttypen conform [NEN 3610]. Het abstracte objecttype ERSObject legt de verbinding naar [NEN 3610] door aan al deze objecten een NEN3610ID toe te kennen. Daarmee zijn objecten (d.w.z. instanties van deze objecttypen) uniek identificeerbaar binnen het domein van [NEN 3610].

Een NEN3610ID is opgebouwd uit drie delen: een namespace, lokaalID en versienummer. De volgende richtlijnen gelden voor het vullen van het NEN3610ID voor erfgoedregistratieobjecten:

• De namespace wordt uitgegeven door ERS
• De gemeente is de bronhouder voor de erfgoedregistratieobjecten. Als lokale identifier wordt een objectnummer gehanteerd dat is samengesteld conform de [BAG]. Het objectnummer bestaat uit een zestiencijferige code die start met vier numerieke posities met de gemeentecode, zoals gepubliceerd in Tabel 33 Gemeententabel van de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens. De gemeentecode wordt toegekend op basis van de gemeente die bronhouder is voor het erfgoedregistratieobject. Het tweede deel van het zestiencijferige objectnummer bestaat uit twee numerieke posities met de code 08, die het objecttype 'erfgoedobject' aanduidt (over het gebruik van deze 'vrije' code is afstemming geweest met de BAG). Het derde deel van het zestiencijferige objectnummer bestaat uit tien numerieke posities met een binnen de gemeente uniek volgnummer. Indien een objectvolgnummer uit minder dan tien posities bestaat, dan wordt deze aangevuld met voorloopnullen. (Zie voor de opbouw van een objectnummer conform [BAG] ook paragraaf 3.7 in de Catalogus BAG (PDF)))
• Het versienummer wordt gebruikt ten behoeve van formele historie. Als een object in een aanlevering een gewijzigde versie is van een object in een voorgaande levering, dan dient deze hetzelfde lokaalID te hebben, maar een hoger versienummer. Versienummers zijn gehele getallen, die bij voorkeur starten met 1 en bij elke wijziging door de bronhouder dienen te worden opgehoogd met minimaal 1. Het versienummer is verplicht, met uitzondering van de eerste versie van een object dat wordt aangeleverd. Als een versienummer ontbreekt dan is dat dus ook een indicatie dat er geen eerdere versies van het object zijn aangeleverd.

Daarnaast worden via het ERSObject attributen toegevoegd die gebruikt worden om de formele historie van een object vast te leggen. De formele historie beschrijft de historie van een object in de registratie. In aanvulling daarop wordt voor ErfgoedObjecten en ErfgoedDeelobjecten de materiële historie van objecten (de historie van een object in de werkelijkheid) bijgehouden. Daarvoor worden beginJaar en eindJaar gehanteerd (zie de beschrijving van de attribuutsoorten aldaar), waarmee het al dan niet bestaan van (de cultuurhistorische waarde van) een object wordt gemarkeerd. Als een object bijvoorbeeld gesloopt is, bestaat het in beginsel nog steeds in de registratie maar wordt materieel een eindjaar toegekend. Tegelijkertijd wijzigt de aardRegistratie in dat geval naar 'historisch'.

Bij de beschrijving van de attribuutsoorten van de objecttypen in deze standaard is middels 'Indicatie formele historie' vastgelegd of wijzigingen in de waarde van het attribuut leiden tot een nieuwe (gewijzigde) versie van het object. In de oude versie wordt dan de eindRegistratie ingevuld en dezelfde tijd wordt ingevuld bij de tijdstipRegistratie van de nieuwe versie. Materiële historie speelt alleen op niveau van het ErfgoedObject en ErfgoedDeelobject als geheel, en niet op attribuutniveau.

Voor meer informatie over formele (en materiële) historie, zie ook paragraaf 8.3 Temporele kenmerken en versies in [NEN 3610].

Er is een standaard API-specificatie met bijbehorende documentatie beschikbaar.

De standaard API-specificatie is gebaseerd op deze ERS-standaard, en biedt een vertaling van het informatiemodel uit de specificatie naar een concrete (REST) API. Deze API kan worden geïmplementeerd door registraties die op een gestandaardiseerde wijze informatie conform de ERS-specificatie willen ontsluiten.

De API-specificatie definieert endpoints voor verzamelingen en individuele objecten. In een verzameling worden voor elk object de registratiekenmerken en locatiekenmerken in het resultaat opgenomen. In het resultaat voor een individueel object wordt deze informatie aangevuld met de waardekenmerken van het object.

Voor het bevragen van de endpoints gelden verschillende parameters. In de documentatie is aangegeven welke combinaties van parameters mogelijk zijn. De parameters voor het opvragen van verzamelingen bestaan overigens niet uit registratie- en locatiekenmerken alleen; ook bevraging met een waardekenmerk is mogelijk.

Het is mogelijk om de API-specificatie aan te vullen met lokale uitbreidingen die buiten de Erfgoedregistratiestandaard vallen. Dergelijke uitbreidingen vallen onder de verantwoordelijkheid van de implementerende partij. Voor schema-uitbreidingen kan gebruik gemaakt worden van de blokken 'ErfgoedObject-Extension' en 'ErfgoedDeelobject-Extension'. Aanvullingen in deze blokken worden opgenomen in het resultaat voor individuele objecten. Voor aanvullende endpoints wordt aangeraden deze te registreren onder /v1/local/ en te voorzien van de tag 'Lokaal', zodat voor de gebruiker van de API duidelijk is dat deze endpoints aanvullend zijn ten opzichte van de standaard.

In de standaard API-specificatie (en de bijbehorende documentatie) is als voorbeeld van het uitbreidingsmechanisme een invulling van de ErfgoedObject-Extension en een aanvullend endpoint /v1/local/erfgoedobjecten opgenomen. Deze uitbreidingen zijn voorbeeldmatig en zijn geen deel van de standaard-specificatie; bij implementatie moeten deze uitbreidingen worden weggelaten of - indien dat gewenst is - vervangen door een eigen lokale aanvulling.

In plaats van met de API kan ook uitwisseling van data plaatsvinden met behulp van bestanden. De mogelijkheden of beperkingen van deze uitwisseling zullen afhangen van het gebruikte bestandsformaat. Per implementatie kunnen daar verschillende keuzes in worden gemaakt. In een apart document labelsERS worden hiervoor handvatten gegeven.

Bijvoorbeeld: in een shapefile zijn de velnamen in lengte beperkt en kunnen de velden zelf een gelimiteerd aantal karakters bevatten. Lijsten (of subtabellen) worden door de shape niet ondersteund. In het document is een vertaling beschikbaar van de attribuutsoorten naar verkorte veldnamen. De standaard adviseert om deze te gebruiken.

Een ander voorbeeld is het aanleveren van adressen. Binnen de ERS zijn verschillende varianten mogelijk waarop panden, adressen en contouren met elkaar samenhangen. Het kan nodig zijn om bij een uitwisseling aan te geven of sprake is van maatwerk ten opzichte van de BAG. Is geen sprake van maatwerk, dan kunnen velden leeg blijven want de inhoud kan worden afgeleid uit de BAG. In het document worden aanwijzingen gegeven hoe dit soort afspraken per veld kunnen worden gemaakt.

De ERS volgt het toegepaste coördinatenstelsel van de BAG en BGT: dat van de Rijksdriehoeksmeting (RDstelsel). De coördinaten zijn op de millimeter nauwkeurig en de eenheid is meter. Elk coördinaat heef maximaal drie decimalen. Zo nodig wordt daarvoor afgerond, zodanig dat als de vierde decimaal de waarde 0, 1, 2, 3 of 4 heef, de derde decimaal niet wijzigt en als de vierde decimaal de waarde 5, 6, 7, 8 of 9 heef, de derde decimaal met één wordt verhoogd. Als de op te hogen decimaal de waarde 9 had (en dus 10 zou moeten worden), herhaalt deze regel zich voor de voorliggende decimalen. Bijvoorbeeld een coördinaat 155004,329098765 komt in de BAG als 155004.329 en een coördinaat 155004,329598765 als 155004.330.

In ieder ErfgoedObject, ErfgoedDeelObject en ErfgoedOmgeving zit geometrie verwerkt. Deze geometrie betreft het object met de ware vorm, afmeting en oriëntatie en positie ten opzichte van de aarde, inclusief alle zichtbare en onzichtbare delen boven en onder de grond, maar exclusief alle delen die kunnen bewegen ten opzichte van de aarde.

De ERS staat het toe om naar BAG- en BGT-objecten te verwijzen. Deze twee basisregistraties overlappen semantisch op het objecttype pand. Ieder pand object dat in de BAG zit, is ook terug te vinden in de BGT. Zowel BGT als BAG panden hebben een 2D geometrie, maar deze kan verschillend zijn. De BAG tekent de geometrie vanuit het bovenaanzicht (zoals bij een luchtfoto), terwijl de BGT de geometrie tekent vanaf de grond, oftwel de omtrek waar het gebouw het terrein raakt. Zie voor een aantal voorbeelden van deze verschillen: https://geonovum.github.io/IMGeo-objectenhandboek/pand#overbouw-pilaren-kolommen-pijlers . Optioneel kan een bronhouder in de BAG ook hoogte toevoegen, maar 3D objecten worden niet door de ERS ondersteund.

De ERS beveelt aan om alleen maatwerk geometrie toe te passen wanneer er geen geschikte contour is in de BAG of de BGT. Wat betreft objecten met type pand(en) gaat de voorkeur uit naar een verwijzing naar de BAG. Voor andere typen objecten kan gebruik worden gemaakt van de BGT.